AMATÖR TELSİZCİLİK

Amatör telsizcilik nedir?
Elektronik ve radyoculuğa meraklı olan kişilerin, kişisel bilgi, beceri ve deneyimlerini geliştirmek amacıyla yaptıkları haberleşmeye amatör telsizcilik denir. Elektronik alanında bir çok gelişmeye ön ayak olmuş amatör telsizcilerin bu çalışmalarını yapabilmeleri için gerekli alt yapıya sahip olmaları beklenmektedir. Bunun da ölçümü, amatör radyoculuk sınavı ve sınav sonucunda alınan lisanstır
Amatör bantlarda yapılacak bir dinleme ile dünyanın bir çok bölgesinden amatör radyocuların örneğin cihaz testi, anten üretimi ve yeni teknojilerinin uygulanması konusunda deneyim ve görüş alışverişinde bulunduğuna tanık olunacaktır. Aynı şekilde, bu tür görüşmelerle başlayan arkadaşlıklar, dostluklar da geliştirilmesi, insanlar arasındaki anlaşma ve barışa da hizmet etmektedir. Normal koşullar altında bir araya gelebilmeleri zor ya da olanaksız gibi görünen insanlar, amatör radyo istasyonları aracılığıyla öncelikli olarak elektronik olmak üzere, çeşitli konularda uzun söyleşi yapma olanağına da sahiptir. Dünyanın bir ucundaki diğer amatör radyocunun adı, nasıl bir donanıma sahip olduğu, deneyimleri ve bunların ötesinde, yaşadığı kentteki hava durumu, o bölge insanı ve iklimi hakkında bilgi sahibi olmamıza yardımcı olmaktadır...Devamı
Yurdumuzda radyo amatörlüğü
Yıl 1924. Halıcıoğlu Askeri Lisesi Rüştiye 3 öğrencisi Nijat ORKUŞ ilk telsizini yapar, 1936 yılında Genelkurmay Başkanlığı izni ile Türkiye’den ilk Radyo Amatör telsiz istasyonu çalışmaya başlar.. (Hava Kurmay Albay olarak emekli olmuştur.) - 1962 yılında eski adıyla Türkiye Radyo Amatörleri Cemiyeti (TRAC) kurulur. - 3222 sayılı kanun sebebi ile 1983 yılına kadar yurtdışında ikamet eden ve yurtiçinde resmi kurumlarda çalışan TRAC üyelerinden başka Radyo Amatörlüğü yapan yoktur. -2813 sayılı kanun ile 1983 yılında Türkiye de Radyo Amatörlüğü serbest bırakılır. - Her yıl Nisan ve Ekim aylarında olmak üzere iki defa Telsiz Genel Müdürlüğü Radyo Amatörlüğü sınavları yapmaktadır. - Dünya ortalamalarına göre 40 bin olması gereken Radyo Amatörü sayısı yurdumuzda 5000 civarındadır.
RADYO AMATÖRLÜĞÜ NEDİR?
Radyo tekniğiyle yalnızca kişisel amaçla ve parasal ilgi duymaksızın ilgilenen amatörler tarafından yürütülen, bir dahili haberleşme, teknik araştırma ve kendini yetiştirme servisidir
(ITU (Uluslararası haberleşme birliği) radyo yönetmeliği)
RADYO AMATÖRÜ KİMDİR?
Hiç bir maddi ve siyasi çıkar gözetmeksizin ve milli güvenlik gereklerine mutlaka bağlı kalmak şartıyla sadece kişisel istek ve çaba ile radyo tekniği alanında kendisini yetiştirmek amacıyla çalışan gerçek kişiler
(7 Nisan 1983 gün ve 2813 sayılı Telsiz Kanunu Madde 12)
RADYO AMATÖRÜ NE YAPAR?
- Sürekli haberleşme ve elektronik alanında kendini yetiştirir.
- Radyo Amatörlüğünün gelişmesi için çalışır.
- Telsiz istasyonu kurar.
- Telsiz istasyonu vasıtasıyla ülkesini tanıtır.
- Acil hal ve afetler ile olağanüstü durumlarda bu birikimlerini ve telsiz istasyonunu Sivil Savunmanın hizmetine sunar.
- Normal zamanda acil hal haberleşmesini sağlayacak sistemleri geliştirir, şebekeler kurar ve bu şebekeleri çalışır halde tutar.
- Her biri acil hal haberleşmesine hazırlık amacını güden yarışmalar düzenler ve bu yarışmalara katılır.
NASIL AMATÖR RADYOCU OLUNUR
Amatör telsizci olabilmek için her ülkede izlenen sınav yöntemi geçerlidir. Sınavdan geçeneksiniz ve başarılı olacaksınız. CB halk bandının aksine Amatör Telsizcilikte cihazlar değil, "uygunluğu" aranan cihaz değil, cihazı kullanacak kişidir.
Türkiye'de Nisan ve Ekim aylarında, çeşitli kentlerde sınavlar düzenleniyor. Bu sınavlara başvurup katılmak ve başarılı olmak gerekiyor. Sınav, işletme, elektronik ve yasa bilgisi olmak üzere üç dalda teorik olarak yapılıyor. "A" sınıfı Amatör Telsizcilik belgesine sahip olmak isteyenlerin, "maniple" yani CW-mors sınavına da girmeleri gerekiyor.
Türkiye'deki Amatör Telsizcilik sınıfları ve izin verilen yayın gücü ve frekanslarına bir göz attığımız takdirde, bilgi ve beceri ölüsüne göre çalışma izni verildiği görülecektir.
A sınıfı
B sınıfı
Görüldüğü gibi, birbirinden ayrı olanaklarla donatılmış üç grup var. C sınıfı, pratikte yüksek frekanslarda, düşük güçte yayına olanak tanıyor. A sınıfı, bütün frekanslarda, maksimum çıkış gücüyle çalışmaya izin veriyor. B sınıfı ise 144 MHz ve üstü frekansların kullanılmasına olanak tanıyor. 7 ve 28 MHz bantlarında ise özendirici olması açısından, kendi üretimi cihazların kullanılmasını olası kılıyor.
BELGELERİN SINIFLARI
a) "A" Sınıfı Amatör Telsizcilik Belgesi,
A Sınıfı Amatör Telsizcilik Belgesi'ni alabilmek için 6 ncı maddede sıralanmış bulunan yazılı sınav konularının her birinden 100 tam puan üzerinden en az 75'er puan alınması,ayrıca uygulamalı mors sınavından, dakikada 5 alfa nümerik karakterden oluşan 12 grubun en çok yüzde beş hata ile alınması ve gönderilmesi gerekmektedir. Üç yılda bir yenilenen bu belgeye sahip amatör telsizciler,kendilerine tahsis edilen bütün amatör frekans bantlarını kullanabilirler.
b) "B" Sınıfı Amatör Telsizcilik Belgesi,
B Sınıfı Amatör Telsizcilik Belgesi'ni alabilmek 6 ncı maddede sıralanmış bulunan yazılı sınav konularının her birinden 100 tam puan üzerinden en az 60 puan alınması, ayrıca uygulamalı mors sınavında,dakikada 5 alfa nümerik karakterden oluşan 8 gurubun en çok yüzde beş hata ile alınması ve gönderilmesi gerekmektedir. Üç yılda bir yenilenen bu belgeye sahip amatör telsizciler, 28 MHz'in altındaki amatör frekans bantlarını kullanamazlar. (Madde.9/c (4)hükümleri saklıdır.)
c) "C" Sınıfı Amatör Telsizcilik Belgesi,
C Sınıfı Amatör Telsizcilik Belgesi'ni alabilmek için mors hariç 6 ncı maddede sıralanmış bulunan yazılı sınav konularının her birinden 100 tam puan üzerinden en az 50 puan alınması gerekmektedir. Üç yılda bir yenilenen bu belgeye sahip amatör telsizciler kendilerine tahsis edilen 144 MHZ ve daha üst bantları kullanabilirler ve istasyon ruhsatnamesi alabilirler. Bunlardan,beş yıl içerisinde yazılı ve uygulamalı mors sınavına girmek suretiyle, A veya B Sınıfı Amatör Telsizcilik Belgesi alamayanların istasyon ruhsatnameleri iptal edilir.
TELSİZ HAKKINDA SIKÇA SORULANLAR
TELSİZ HABERLEŞMESİ NEDİR?
"Telsiz haberleşmesi" elektromanyetik dalgalar yardımıyla, ses, resim ve benzeri bilgilerin bir noktadan diğerine gönderilmesi işlemine verilen genel tanımdır
TELSİZ HABERLEŞME CİHAZLARI VE SİSTEMLERİNİN GRUPLANDIRILMASI NASIL OLUR?
Telsiz cihazlarını ve Telsiz Haberleşme Sistemlerini, farklı şekilde gruplara ayırmak mümkündür.
Telsiz kullanım alanlarına göre:
• KARA
• HAVA
• DENİZ
haberleşmesinde kullanılan telsiz sistem ve cihazları olarak üçe ayrılır
Bir başka gruplandırma:
• EL
• ARAÇ
• SABİT
telsiz cihazları olarak yapılabilir.
Çalışma frekanslarına göre:
• HF
• VHF
• UHF
olarak ayrılabilir.
Tüm bu gruplandırmalardan ayrı olarak özel kullanım amaçlarına yönelik telsiz cihaz ve sistemleri de vardır. Kara telsiz cihazları, adından da anlaşılacağı gibi kara haberleşmesinde deniz telsiz cihazları belli kapasitenin üzerindeki her türlü deniz taşıtının kendi aralarında veya kıyı istasyonlarıyla haberleşmelerinde, hava telsiz cihazları da hava taşıtlarının kendi aralarında veya yer istasyonlarıyla haberleşmelerinde kullanılan cihazlardır.
FREKANS BANTLARI NEYİ İFADE EDER?
Telsiz cihazlarının kullanılacağı arazi şekilleri ve haberleşme mesafesi frekans bantlarının seçiminde etkili olmaktadır. Buna göre UHF bandında çalışan bir telsiz sisteminde haberleşme mesafesi birkaç km. ile sınırlıyken, HF bandında kıtalararası haberleşmeden bahsetmek mümkündür
TELSİZ CİHAZLARINI MEYDANA GETİREN ANA PARÇALAR NELERDİR?
Telsiz Cihazları, telsizin kendisi,besleme ünitesi, anten, anten kablosu ve mikrofon gibi bazı parçalardan oluşur.
Telsiz Cihazının çalışması için gerekli elektrik enerjisini sağlayan besleme üniteleri, el cihazlarında doldurulabilir Ni-Cd pillerden oluşan batarya bloğudur.
Telsizlerinin anteni, cihazın üzerine takılan, bükülebilir, lastik kaplı helis antendir. Mikrofonları ise cihazın üstünde yer alır.
Araç cihazlarında beslemeyi, aracın elektrik tesisatı, aküsü sağlar. Anten aracın dışına takılan ve koaksiyel bir anten kablosuyla cihaza bağlanır. Bu cihazlarda spiral kablolu bir el mikrofonu bulunur.
Sabit telsiz cihazları, 220V AC şebeke gerilimini 13.8V DC’ ye çeviren ve yaklaşık 10 ila 15 A akım verebilen bir besleme sistemiyle çalıştığı gibi besleme sistemi içerisinde olan cihazlar da vardır. Bu cihazlarda bina dışına takılan bir sabit anten ve anten cihazı arası mesafeye göre uygun tipte koaksiyel tablo kullanılır. Mikrofon, tercihe göre masa yada el mikrofonu şeklinde olur.
TELSİZ CİHAZLARININ İÇ YAPISI NASILDIR?
Bir telsiz cihazı çeşitli bölümlerden meydana gelir. Ana hatlarıyla bölümler şunlardır:
• Alıcı bölümü
• Verici bölümü
• Çıkış ya da Güç Katı
• Sentez ör
• Ses çıkış katı
• Ara frekans bölümü
Telsiz cihazları, çalışma frekanslarının belirlenmesinde kullanılan teknikler, modülasyon tipleri, bant genişlikleri gibi bir takım teknik özellikler yönünden de farklı özellikler gösterirler
HABERLEŞMENİN GERÇEKLEŞMESİ NASIL OLUR?
Bir telsiz haberleşmesinin varlığından söz edebilmek için aynı frekanslarda çalışabilen, teknik özellikleri birbirinin aynı olan en az iki cihaz gereklidir. Haberleşme, verici konumundaki (gönderme yapan) cihazdan çıkarak kablo ve anten vasıtasıyla boşluğa yayılan elektromanyetik dalgaların, alıcı durumundaki cihazın anteni ve kablosu yoluyla alıcı cihaza (dinleme yapan) ulaşması şeklinde olur.
MODÜLASYON ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Telsiz haberleşmesinde ve elektromanyetik dalgalar yardımıyla yapılan yayınlarda (Radyo, TV) değişik modülasyon tiplerinden bahsetmek mümkündür. Bunlardan başlıcaları: Genlik (AM) ve Frekans (FM)modülasyonlarıdır.
Modülasyon; gönderilmek, yayınlanmak istenen işarete bağlı olarak taşıyıcı dalganın bazı özelliklerinin değiştirilmesi işlemidir. Bu işlemin alıcı cihazda yapılan tersi işleme ise demodülasyon denir.
Frekans modülasyonu (FM), gönderilmek istenen işarete bağlı olarak taşıyıcı dalga frekansının sıklığının değiştirilmesidir.
Genlik modülasyonu (AM), gönderilmek istenen işarete bağlı olarak taşıyıcı dalganın genliğinin değiştirilmesidir.
Günümüz kara haberleşmesinde genel olarak VHF, UHF bantlarında, FM modülasyonunda, frekans sentezörlü telsizler kullanılmaktadır.
Deniz bandında ise VHF, 156.000 - 163.000 Mhz arası, frekans sentezörlü, uluslararası standartlarla belirlenmiş özellikleri olan FM modülasyonlu telsizler kullanılmaktadır.
Yine, uluslararası standartlar gereği hava telsizleri, 118 - 136 Mhz arası AM modülasyonlu olarak çalışırlar.
AKTARICI SİSTEMLER (RÖLE, REPEATER CİHAZLARI) NEDİR?
VHF, UHF bantlarında arazi şekilleri ve/veya istasyonlar arası mesafe haberleşmeyi güçleştiren, bazen de imkansız hale getiren faktörlerdir. Bu gibi durumlarda röle ya da aktarıcı istasyon denilen birtakım cihazlardan istifade edilir.
Temel olarak bir röle cihazı yüksek kazançlı bir anten, az kayıplı bir anten kablosu, filtre ünitesi (duplekser), alıcı ve verici bölümler ile bunların kontrol ünitesinden meydana gelir. Alıcı ve verici frekansları arasında farklılık bulunan röle cihazları filtre ünitesinin yardımıyla, alıcısının duyduğu işaretleri aynı anda vericisinden güçlendirilmiş olarak yayınlar.
Rölenin konulduğu yerin yükseltisi ile doğru orantılı olarak geniş bir haberleşme alanı elde edilmiş olur.
İki telsiz cihazının aynı frekansları farklı olduğu ve aktarıcı bir sistemin yardımı olmadan yaptıkları görüşmeye "simplex" görüşme denir.
Gönderme ve dinleme frekanslarının farklı olduğu ve aktarıcı bir sistemin yardımıyla yapılan telsiz görüşmelerinde ise "semiduplex" görüşme denir. Semiduplex ve simplex haberleşmelerde telsiz cihazlarının alıcı ve verici bölümleri aynı anda çalışmazlar.
Röle cihazları ise full dubleks çalışan cihazlardır.
CTCSS (DUYMAALTI TON KONTROLLÜ SİSTEMLER) NEDİR?
67 Hz - 250 Hz arası sesleri insan kulağının duymamasından hareketle telsiz haberleşmesinde kullanılan cihazların alıcılarının bu frekanslardaki işaretlerle kontrol edilmesidir. İki telsiz cihazının haberleşmesi için aynı çalışma frekanslarında olmaları gerektiğini belirtmiştik. CTCSS kontrollü sistemlerde buna ilave olarak cihazların aynı tonda çalışmaları gerekir.
COMMUNITY RÖLE SİSTEMLERİ (ORTAK KULLANIM SİSTEMLERİ) NELERDİR?
CTCSS ton kontrolü ile bir röle cihazından değişik gruplara ayrılmış kullanıcıların yararlanmasına olanak tanıyan sistemlerdir.
TRUNK SİSTEMLERİ NEDİR?
Röle üzerinden yapılan haberleşmenin en gelişmiş şeklidir. Bu sistemler birden çok röle cihazının bir kontrol ünitesi yardımıyla birbirine bağlı olarak çalıştırılması esasına dayanır
Kontrol ünitesi, birbiriyle görüşecek kullanıcıları bir araya getirerek o anda boş olan röleden haberleşme yapmalarını sağlar.